Άβαντας… Το Εβρίτικο χωριό με τα επιβλητικά κάστρα
Βόρεια της Αλεξανδρούπολης και σε απόσταση 11 χλμ. βρίσκεται ο γραφικός οικισμός του Άβαντα. Χτισμένος σε στρατηγικό σημείο, στο πέρασμα διαδρομής που οδηγεί από τις πιο ορεινές περιοχές στη θάλασσα, διαθέτει πλούσια ιστορία και επιβλητικά μνημεία, ενώ το φυσικό τοπίο ενδείκνυται για μια σειρά από δραστηριότητες όπως αναρρίχηση και οι πεζοπορίες.
Ο σημερινός οικισμός ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής από τους Τούρκους. Πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους και τον πόλεμο στη Μικρά Ασία οι κάτοικοι του ήταν κυρίως Βούλγαροι και Τούρκοι ενώ μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκαν εδώ πρόσφυγες, και το όνομα του άλλαξε από Δερβένι σε Άβαντα.
Σήμα κατατεθέν της περιοχής είναι τα κάστρα που βρίσκονται διάσπαρτα σε λοφίσκους και βράχους, και επιτρέπουν την επόπτευση της πεδιάδας και του περάσματος από την Ροδόπη και την Κομοτηνή.
Κάστρο του Άβαντα
Λίγο έξω από το χωριό, στα βόρεια, βρίσκεται το Κάστρο του Άβαντα, ή αλλιώς το Κάστρο Μποζ-Τεπέ, από το ομώνυμο ύψωμα που είναι χτισμένο. Τα ερείπιά του δεν φαίνονται καθόλου, παρά μόνο αφού τα προσεγγίσει κανείς. Σώζεται μια μεγαλοπρεπής πύλη, με δύο ψηλούς πύργους εκατέρωθεν και οι επάλξεις του κάστρου, με σκαλοπάτια που οδηγούν εκεί. Η θέα όλης της πεδιάδας από τις πολεμίστρες δικαιολογεί απόλυτα την κατασκευή του στο σημείο αυτό. Τα ερείπια που βλέπει ο επισκέπτης σήμερα, χρονολογούνται στον 13ο αιώνα, αν και στο σημείο υπάρχουν ευρήματα και από την μυκηναϊκή περίοδο.
Κάστρου του Ποτάμου
Νότια του Άβαντα, στον επαρχιακό δρόμο που ενώνει την τον Άβαντα με την Αλεξανδρούπολη, μπορεί κανείς να επισκεφτεί τους τρεις εντυπωσιακούς Φράγκικους μεσαιωνικούς πύργους των Γατελούζων. Χτίστηκαν πάνω σε αρχαία λείψανα της προϊστορικής περιόδου, με συνέχεια κατά την αρχαϊκή, αλλά και την πρώτη βυζαντινή περίοδο και ήταν μέρη του Κάστρου του Ποτάμου που έχτισαν τον 13ο αιώνα οι Γενουάτες κατακτητές της περιοχής. Είναι τετράγωνοι και περιβάλλονται από διπλό τείχος. Η κατασκευή του κάστρου μάλλον έγινε για να προστατευθεί η παραθαλάσσια περιοχή -και ειδικά η Τραϊανούπολη- από τις επιδρομές των Βουλγάρων και λοιπών βαρβάρων από το Βορρά. Επιπλέον, το σημείο που είναι χτισμένο ελέγχει μια από τις διαβάσεις από την πεδιάδα της Κομοτηνής προς τα ανατολικά.
Βραχώδης ναός των Αγίων Θεοδώρων
Μερικά χιλιόμετρα Βορειοδυτικά του Άβαντα, κάτω από τα μεσαιωνικά κάστρα και στο τέλος μιας ιδιαίτερα όμορφης διαδρομής, σχεδόν δίπλα στη σιδηροδρομική γραμμή Αλεξανδρουπόλεως – Κομοτηνής και πριν από τα ορυχεία της Κίρκης, μέσα στην κοιλάδα του ποταμού «Ειρήνης ρέμα», στην περιοχή του Ζωναίου όρους, σκαλισμένος στην πέτρα, βρίσκεται ο Ιερός Ναός των Αγίων Θεοδώρων.
Ο ναός ανακαλύφθηκε στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια τυχαία, από ένα κυνηγό. Τοπικές παραδόσεις συνδέουν το σπήλαιο του ναού με τη λειτουργία κρυφού σχολειού στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αλλά και με τον τόπο μαρτυρίου των τοπικών Αγίων Θεοδώρων.
Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σπήλαιο στο οποίο ο προσκυνητής μπορεί να εισέλθει από μια μεταλλική κατασκευή με χρήση σκάλας.
Διαθέτει εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες, χτιστό τέμπλο, και θυμίζει τις σπηλαιώδεις εκκλησίες της Καππαδοκίας. Η τοιχογραφία του βραχώδη ναού των Αγίων Θεοδώρων διακρίνεται σε δύο φάσεις: η πρώτη είναι του 11ου αιώνα και η δεύτερη του 13ου. Οι τοιχογραφίες καλύπτουν τα πλάγια τοιχώματα του ναΐσκου, το τέμπλο και το ιερό βήμα. Σε αυτές κυριαρχεί η μορφή της Παναγίας, οδηγώντας τους μελετητές στο συμπέρασμα πως αρχικά το εκκλησάκι ήταν αφιερωμένο στη Θεοτόκο.
Στη νότια πλευρά της σπηλιάς απεικονίζεται η Κοίμηση της Θεοτόκου, με στοιχεία αυστηρής μοναστικής παράδοσης. Σε άλλο σημείο βλέπουμε την “Μήτηρ του Θεού”, εικόνα που μας είναι γνωστή από το ναό του Αγίου Βασιλείου στην Προύσα: η Παναγία ένθρονη κρατά το Χριστό και είναι πλαισιωμένη από τους αρχαγγέλους. Τέλος, στον βραχώδη ναό των Αγίων Θεοδώρων υπάρχει η σκηνή του ασπασμού μεταξύ δύο γυναικείων μορφών που σπεύδουν η μία προς την άλλη και αποδίδεται επίσης σε αυτές που απεικονίζουν την Παναγία – εδώ με την Ελισάβετ.
Από τις υπόλοιπες τοιχογραφίες στο Βραχώδη Ναό των Αγίων Θεοδώρων ξεχωρίζει η “Δέηση”, όπου δεσπόζει η μορφή του Χριστού με την επιγραφή “Εγώ ειμί το φως του κόσμου” και ο “Αρχάγγελος”, μια ολόσωμη μορφή που φορά πολυτελή ενδυμασία και κρατάει στο χέρι μια σφαίρα – θεωρείται μάλιστα από τις παλαιότερες του ναΐσκου.
Καταρράκτης του Άβαντα
Προσφάτως, ύστερα από προσωπική και εθελοντική εργασία του Προέδρου και των κατοίκων της περιοχής του Άβαντα, αναδείχτηκε ένας από τους κρυμμένους θησαυρούς της Θράκης… Ο λόγος για την περιοχή «Καταρράκτης» του χωριού Άβαντα, στον οποίο φτάνει κανείς πεζοπορώντας σε μια διαδρομή 6 χιλιομέτρων. Η διαδρομή είναι κατάλληλη για αρχάριους με καλή φυσική κατάσταση, και το μονοπάτι προστατευμένο από τον ήλιο, κάτω από κέδρους, οξιές και βελανιδιές. Σε αυτή τη διαδρομή, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει και την πανίδα της περιοχής η οποία λόγω του ανάγλυφου αλλά και της χλωρίδας (φαράγγια, ορθοπλαγιές, πυκνά δάση) συμπεριλαμβάνει σπάνια είδη όπως γεράκια, χρυσαετούς, γύπες, ζαρκάδια, ερπετά, καθώς και πολλά ενδημικά ή μεταναστευτικά πουλιά της Μεσογείου.
Αθλητικοί σύλλογοι της Αλεξανδρούπολης, διοργανώνουν συχνά οργανωμένες πεζοπορίες στην ευρύτερη περιοχή του Άβαντα, στο δάσος, τα κάστρα και τον καταρράκτη, και ακολουθώντας τους μπορείτε να γνωρίσετε με ασφάλεια τις ομορφιές που κρύβει ο Έβρος, σε απόσταση μόλις 15 λεπτών από το κέντρο της Αλεξανδρούπολης!
Μάθετε περισσότερα για τα κορυφαία αξιοθέατα και τις περιοχές που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε στον Έβρο και γνωρίστε περισσότερα για την ομορφιά και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Πηγές:
elliniko-panorama.gr
greece.terrabook.com
mariailiaki.gr
kastragr.blogspot.com
kastra.eu
alexpolis.gr