Τα Πομακοχώρια είναι ορεινά χωριά με Πομάκικο πληθυσμό και τα συναντάμε στους νομούς Έβρου, Ξάνθης και Ροδόπης. Είναι αρκετά απομονωμένα και έχουν κρατήσει τον γραφικό τους χαρακτήρα με τις δασώδεις χαράδρες, τα πέτρινα μονοπάτια, τους υποβλητικούς βράχους και τα πράσινα τοπία τους να κερδίζουν το ενδιαφέρον κάθε επισκέπτη.
Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί περίπου 160 Πομακοχώρια, ενώ συναντάμε και κάποια στη Βουλγαρία. Στον Έβρο βρίσκονται στον δήμο Ορφέα και τα πιο αντιπροσωπευτικά χωριά είναι το Μέγα Δέρειο, το Σιδηροχώρι, η Ρούσσα και το Γονικό.
Στον δρόμο προς την Ρούσσα θα συναντήσετε το Μέγα Δέρειο και το Μικρό Δέρειο. Τα δύο αυτά χωριά ιδρύθηκαν από τους Βούλγαρους τον 13ο και 12ο αιώνα αντιστοίχως και βρίσκονται κοντά στον ποταμό Ερυθροπόταμο.
Κατά την επίσκεψη στο Μικρό Δέρειο καλωσορίζεστε από μία πινακίδα, κάτω από την οποία υπάρχει μια, σκεπασμένη πλέον, «τρόμπα» με την οποία τραβούσαν και έβγαζαν νερό οι κάτοικοι του χωριού.
Μία στάση στο καφενείο του χωριού είναι απαραίτητη για να ξαποστάσετε και να απολαύσετε παραδοσιακό καφέ παρέα με τους φιλόξενους κατοίκους.
Και για τους πεινασμένους… θα βρείτε ταβέρνες για να απολαύσετε παραδοσιακά φαγητά.
Στα δυτικά του Μέγα Δερείου, το Σιδηροχώρι, απέχει 75,5χλμ από τα σύνορα της Βουλγαρίας και απαριθμεί 346 κατοίκους. Βόρεια και δυτικά του χωριού περνάει ο Ερυθροπόταμος. Αναφέρεται επίσημα ως οικισμός το 1961, αλλά οι πρώτοι κάτοικοι μετανάστευσαν εκεί μετά τον εμφύλιο πόλεμο, στις αρχές της δεκαετίας του 1950.
Το χωριό αυτό χωρίζεται σε πολλές όμορφες γειτονιές, οι οποίες απέχουν λίγα χιλιόμετρα μεταξύ τους.
Στα βόρεια, η Ρούσσα, αναφέρεται επίσημα ως οικισμός από το 1924.
Εκεί, οι λάτρες της προϊστορίας μπορούν να δουν τις μυστήριες βραχογραφίες, οι οποίες χρονολογούνται μεταξύ 1100 και 900 π.Χ. και παριστάνουν άνδρες, γυναίκες, πτηνά και ερπετά.
Στη συνέχεια μπορείτε να σταματήσετε στο καφέ του χωριού για να φάτε και να πιείτε κάτι.
Το Γονικό, επίσης δεν χάνει την σύνδεσή του με την προϊστορία καθώς στην περιοχή έχει βρεθεί νεκροταφείο που χρονολογείται στην πρώιμη εποχή του Σιδήρου.
Με μια μικρή βόλτα στα χωριά αυτά θα καταλάβετε αμέσως την πολυπολιτισμικότητα τους, καθώς θα προσέξετε ορθόδοξες εκκλησίες αλλά και τζαμιά.
Πομάκοι.
Οι Πομάκοι είναι μια μουσουλμανική πληθυσμιακή ομάδα, οι οποίοι μιλούν την «Πομακική», μια διάλεκτο της βουλγαρικής γλώσσας. Στα Πομακοχώρια του Έβρου μένουν κυρίως οι Κιζιλμπάσιδες, μια αίρεση των Μπεκτασήδων, αλλά αποτελούν περίπου το 5% του πληθυσμού όλων των Πομάκων.
Έχουν δικά τους έθιμα και παραδόσεις, λόγω της ιδιαιτερότητας της θρησκείας τους και του δικού τους μοναδικού πολιτισμού. Έχουν συνδυάσει κομμάτια του Ορθόδοξου Χριστιανισμού με το Ισλάμ, αλλά οι περισσότεροι ασπάζονται τον μουσουλμανισμό.
Ένα από τα περίεργα έθιμά τους είναι πως η γιορτή των γενεθλίων για τα παιδιά γίνεται μόνο όταν θα γεννηθούν και όχι κάθε χρόνο.
Οι επισκέπτες ίσως έχουν την τύχη να παρακολουθήσουν και από κοντά κάποια από αυτές τις ιδιαίτερες συνήθειές τους.
Ερυθροπόταμος.
Ο Ερυθροπόταμος είναι ποταμός της Θράκης, ο οποίος πηγάζει από την Ελλάδα, περνάει από την Βουλγαρία και καταλήγει στον Έβρο. Οι Βούλγαροι τον έχουν ονομάσει Λούντα Ρέκα, που σημαίνει «ο τρελός ποταμός», αλλά στην Ελλάδα ο ποταμός ήταν γνωστός στην αρχαιότητα ως Ερίγωνας.
Μάθετε περισσότερα για τα κορυφαία αξιοθέατα και τις περιοχές που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτείτε στον Έβρο και γνωρίστε περισσότερα για την ομορφιά και την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.